Auteur: Jack Holleman

Inruilactie vislood van start

11 november 2023

Vanaf maandag 4 april kunnen hengelsporters in het beheergebied van Delfland drie stuks vislood gratis inruilen voor een milieuvriendelijk alternatief. Dit is een van de acties die Hengelsportvereniging Sportvisserijbelangen Delfland (SVDB) en Delfland nemen om het gebruik van vislood uit te bannen. Hoogheemraad Marcel Belt: “Delfland werkt aan schoon, gezond en levend water. Lood in het water hoort daar natuurlijk niet bij.

Vislood is een product dat in het milieu terecht komt als lood loslaat/loskoppelt van het vistuig of het vistuig zelf beschadigd raakt. Omdat er in Nederland veel gevist wordt en dit deels op vaste stekken gebeurt, hoopt het verloren lood zich lokaal op. Een ophoping van zware metalen, zoals lood, in het milieu kan zeer onwenselijke effecten op aquatische evertebraten, vissen en andere wilde dieren hebben.

Hierbij dient opgemerkt te worden dat lood verschillende vormen kent en dat vooral het opgeloste lood voor het milieurisico zorgt. Evertebraten worden blootgesteld aan de opgeloste lood concentraties terwijl vissen en andere dieren het vislood ook kunnen binnenkrijgen tijdens het zoeken naar voedsel. De stichting Gezond Water heeft de Wetenschapswinkel gevraagd of het mogelijk is te onderzoeken welke risico’s dergelijk lood met zich mee kunnen brengen voor het aquatische zoetwatermilieu in Nederland.

Uit beschikbare gegevens van diverse meetlocaties blijkt volgens de onderzoekers dat het jaarlijks gemiddelde in heel Nederland onder de milieukwaliteitseis (JG-MKE) van 1,2 µg/L vrij-opgelost lood ligt, slechts sporadisch is een gemeten waarde boven de 1,2 µg/L gerapporteerd. Bovendien blijkt de giftigheid van lood afhankelijk van enkele watercondities, zoals zwevende stof in de waterkolom, water hardheid, en pH.

Een dosis-effect relatie is onderzocht met waterslakjes, met 4 verschillende dichtheden van 3 mm splitlood (0, 4, 20, 100 loodjes per pot met 1 liter water) zowel met als zonder laagje van 2 cm fijn sediment. De waterslak Physella acuta ondervond geen effecten van lood op sterfte, maar in vergelijking met de controle groep was de groei van de slakken significant lager bij 4 loodjes per pot met 1 liter water met sediment.

De conclusie van de onderzoekers is dat het realistische risico voor waterdieren van opgelost lood dat vrijkomt uit vislood in Nederlandse watersystemen nog lastig in te schatten is. Hiervoor is meer inzicht nodig in bijvoorbeeld de looddichtheid op populaire vislocaties, de mate waarin het vislood aan de sedimentoppervlakte ligt, de verdunningsfactor (doorstroomsnelheid), de sedimentatie snelheid van zwevende deeltjes (afdekking lood), en invloed van baggeren.

Een deel van de sportvissers gebruikt nog lood als verzwaring en als werpgewicht. Als de visser zijn lood verliest, blijft het achter in het water. Lood is een zeer zorgwekkende stof die schadelijk is voor de gezondheid en niet thuishoort in het water. In de Green Deal Sportvisserij Loodvrij werken Sportvisserij Nederland, de Rijksoverheid, Natuurmonumenten, de waterschappen en brancheorganisatie Dibevo samen om lood in de hengelsport te stoppen.

Hengelsportvereniging SVBD heeft in dat kader besloten om vanaf 1 januari 2022 al het vislood zwaarder dan 50 gram te verbieden en dit stapsgewijs af te bouwen naar 10 gr in 2025 en nul in 2027. Recent is een eerste gebied van 65 hectare ingesteld waar helemaal niet meer met lood gevist mag worden. Daar houdt de vereniging zelf toezicht op.

Voor de waterbewuste hengelsporter zijn milieuvriendelijke alternatieven verkrijgbaar van materialen zoals: beton, steen, composiet en staal. Door over te gaan op deze alternatieven beschermen hengelsporters het leven in en rond het water, dus ook de vis! Voorzitter van de SVBD Theo Stremme nodigde hoogheemraad Marcel Belt uit bij een van de omruilpunten.

Theo: “Veel van onze leden vissen allang loodvrij. Maar sommige hengelsporters vinden het lastig om te breken met een oude gewoonte. De inruilactie moet juist hen een zetje geven, zodat ze kunnen zien en ervaren dat er voldoende goede alternatieven zijn. Wij hengelsporters houden natuurlijk veel van het water en de natuur en door te stoppen met lood nemen wij ook verantwoordelijkheid voor de waterkwaliteit.”

Marcel Belt: “Delfland werkt aan schoon, gezond en levend water. Lood in het water hoort daar natuurlijk niet bij. Ik ben blij dat veel hengelsporters om die reden al kiezen voor milieuvriendelijke alternatieven. Delfland draagt bij aan deze inruilactie om te stimuleren dat het gebruik van lood helemaal wordt uitgebannen.”

Het vislood kan op vertoon van je vispas worden ingeruild bij zes hengelsportwinkels in ons gebied. Er zijn in totaal 15.000 stuks alternatief gewicht beschikbaar. Voor meer informatie kijk op de website van je vereniging of van die van de SVBD.

Het bestuur.