Men is verplicht de VISpas en bijbehorende Lijst(en) van VISwateren direct ter inzage af te geven aan controleurs van een hengelsportvereniging en/of federatie, de politie of andere opsporingsambtenaren. In plaats van deze papieren lijst mag men ook de digitale versie van de lijst (www.visplanner.nl of de VISplanner app) tonen. Aanwijzingen van hen (of van/namens de eigenaar) dienen onmiddellijk te worden opgevolgd. Bij geconstateerde overtreding is de controleur bevoegd de VISpas en de Lijst(en) van VISwateren in te nemen. De controleur is vervolgens verplicht deze documenten onverwijld in te leveren bij de secretaris van de vereniging die de VISpas heeft uitgereikt onder opgave van reden van inname. Bij geconstateerde overtreding is de controleur tevens bevoegd de betreffende sticker van de VISpas te verwijderen. De controleur is vervolgens verplicht deze documenten onverwijld bij de federatie in te leveren, onder opgave van het VISpasnummer en de reden van inname. Een commissie bestaande uit Sportvisserij Nederland en de federaties bepaalt een eventuele sanctie: hiertegen kan geen bezwaar worden gemaakt. Sportvisserij Nederland is in overleg met de federaties gerechtigd om de aanschaf van een nieuwe NachtVIStoestemming en/of Derde Hengeltoestemming te weigeren zonder opgave van redenen.

Een sportvisser is als lid van een hengelsportvereniging gebonden aan de statuten en het huishoudelijk reglement van die vereniging. Hierin staat dat de sportvisser verplicht is om mee te werken aan controles door hengelsportcontroleurs.Ook in de “Algemene voorwaarden gebruik VISpas” (zie pagina 3 van de Gezamenlijke Lijst van Nederlandse Viswateren) is de verplichting voor de sportvisser opgenomen om de VISpas en de bijbehorende lijst(en) van viswateren en de eventuele Derde hengel/Nachtvistoestemming ter inzage af te geven aan controleurs sportvisserij, politieambtenaren en andere opsporingsambtenaren.

Controleurs van een hengelsportvereniging of federaties zijn vrijwilligers die namens een hengelsportvereniging of namens een hengelsportfederatie controleren. Het gebied waar een verenigingscontroleur mag controleren is dan ook beperkt tot het eigen verenigingswater en het gebied waar een federatiecontroleur mag controleren is beperkt tot de wateren waar de federatie visrechten heeft, tenzij in overleg met andere visrechthebbenden is afgesproken dat de controleur ook op het water van die visrechthebbende mag controleren.De controleurs zijn “gewoon” burger dus zij hebben geen opsporingsbevoegdheid. Wel mogen zij iemand vragen stellen en de gegevens van de sportvisser noteren. Daarnaast mogen zij bij het constateren van een overtreding als vertegenwoordiger van de vereniging of federatie de visdocumenten innemen. De VISpas (bewijs van lidmaatschap van de uitgevende vereniging) en de lijst(en) van wateren blijven namelijk eigendom van de vereniging die deze documenten heeft uitgereikt. Dit is ook vermeld op pagina 3 van de Gezamenlijke Lijst van Nederlandse Viswateren.Neemt een controleur documenten in omdat de sportvisser de regels overtreedt, dan moet de controleur de ingenomen documenten direct afgeven of opsturen aan het bestuur van de hengelsportvereniging waarvan de visser lid is. De controleur moet hierbij de reden aangeven waarom de documenten zijn ingenomen. Het bestuur van de vereniging waarvan de visser lid is, besluit daarna of er een sanctie wordt getroffen tegen dit lid en of deze zijn visdocumenten terugkrijgt of niet.Bij niet afgeven van de pas worden  de gegevens genoteerd en vist u zonder vergunning! zie boete bedragen.Op deze manier kan een sportvisser die lid is van een (aangesloten) vereniging altijd later ter verantwoording worden geroepen door zijn bestuur, als de documenten niet zijn ingenomen. Door van iedere gecontroleerde visser de gegevens bij te houden blijkt ook of iemand zich al eerder aan bepaald gedrag schuldig heeft gemaakt en blijkt bijvoorbeeld ook of iemand vaker dezelfde smoes gebruikt.”